به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

آیا به پایان عصر تحریم ها رسیده ایم؟

تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۰۷۳۸۸

 به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما به نقل از نشریه فارین افرز تحریم‌ها مدت هاست سلاح دیپلماتیک مورد علاقه آمریکا بوده است. پاسخ دولت بایدن به تهاجم روسیه به اوکراین نمونه‌ای از این موارد است

دولت بایدن فوراً مجموعه‌ای از اقدام‌های اقتصادی تنبیهی را بر مسکو تحمیل و سایر دولت‌ها را به انجام این کار دعوت کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینکه تحریم‌ها ابزار محبوب سیاستگذاران آمریکا است منطقی است. آن‌ها با این کار خلأ میان بیانیه‌های های دیپلماتیک توخالی و مداخله‌های نظامی مرگبار خود را پر می‌کنند. با این حال، روز‌های طلایی تحریم‌های آمریکا ممکن است به زودی به پایان برسد.
از آنجایی که واشنگتن بیش از پیش به تحریم‌ها تکیه می‌کند، بسیاری از کشور‌های سرکش آغاز به مقاوم کردن اقتصاد خود در برابر چنین اقداماتی کرده اند. به ویژه سه رویداد در دهه گذشته آن‌ها را متقاعد کرده است که این کار را انجام دهند. در سال ۲۰۱۲، آمریکا ارتباط ایران را با سوئیفت، سامانه پیام رسانی جهانی که تقریباً همه پرداخت‌های بین‌المللی را امکان‌پذیر می‌کند، قطع کرد تا این کشور را از نظر مالی منزوی کند. دیگر دشمنان آمریکا به این موضوع توجه کردند و نمی‌دانستند آیا آن‌ها ممکن است خود کشور بعدی باشند یا نه. سپس، در سال ۲۰۱۴، کشور‌های غربی پس از ضمیمه شدن کریمه به روسیه، تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کردند واین مساله مسکو را بر آن داشت تا استقلال اقتصادی را در اولویت قرار دهد. سرانجام، در سال ۲۰۱۷، واشنگتن جنگ تجاری را با پکن آغاز کرد که به سرعت به بخش فناوری رسید. با محدود کردن صادرات دانش نیمه هادی آمریکا به چین، ایالات متحده به دشمنان خود هشدار داد که دسترسی آن‌ها به این فناوری حیاتی ممکن است قطع شود.
این سه بخش به ظهور پدیده‌ای جدید دامن زده است: مقاومت در برابر تحریم ها. قدرت آمریکا برای اعمال تحریم‌ها علیه سایر کشور‌ها ناشی از اولویت دلار آمریکا و نظارت آمریکا بر کانال‌های مالی جهانی است. پس منطقی است که دشمنان آمریکا به دنبال نوآوری‌های مالی باشند تا اینگونه برتری‌های ایالات متحده را کاهش دهند. چنین کشور‌هایی به طور فزاینده‌ای این نوآوری‌ها را در قرارداد‌های مبادله ارز، جایگزین‌های سوئیفت و ارز‌های دیجیتال پیدا کرده اند.
هشدار‌ها در مورد پیامد‌های منفی استفاده بیش از حد از تحریم‌ها چیز جدیدی نیست. در سال ۱۹۹۸، بیل کلینتون، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، از خوشنودی این کشور از تحریم‌ها ابرازتاسف کرد. او نگران بود که اینگونه به نظر برسد که «ما می‌خواهیم همه کسانی را که با ما مخالف هستند تحریم کنیم». در آن زمان، این ترس‌ها بی معنی بود: آمریکا هنوز قدرت اقتصادی بی رقیب بود و تحریم‌ها همچنان گاهی اوقات ابزار مؤثری بودند. به عنوان مثال، در اواخر دهه ۱۹۹۰، معمر قذافی، حاکم سابق لیبی را وادار کردند تا مظنونان دو بمب گذاری در پرواز را تحویل دهد و زرادخانه سلاح‌های اتمی و شیمیایی خود را برچیند. اما از آن زمان، سرعت استفاده از تحریم‌ها به شدت افزایش یافته است و دشمنان ایالات متحده با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه برای دور زدن مجازات‌های احتمالی واکنش نشان داده اند.
یکی از راه‌هایی که کشور‌ها خود را در برابر تحریم‌ها مقاوم‌تر کرده‌اند، تبادل دوجانبه ارز است که به آن‌ها اجازه می‌دهد دلار آمریکا را دور بزنند. مبادلات ارزی، بانک‌های مرکزی را مستقیماً به یکدیگر متصل می‌کند و نیاز به استفاده از ارز سوم را برای تجارت از بین می‌برد. چین با ذوق و شوق از این ابزار استقبال کرده و با بیش از ۶۰ کشور از جمله آرژانتین، پاکستان، روسیه، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، ترکیه و امارات متحده عربی قرارداد‌های مبادله ارز امضا کرده است که در مجموع به ارزش ۵۰۰ میلیارد است. هدف پکن روشن است: اینکه شرکت‌های چینی بتوانند کانال‌های مالی آمریکا را در زمانی که می‌خواهند دور بزنند.
در سال ۲۰۲۰، برای نخستین بار، چین بیش از نیمی از تجارت خود با روسیه را با ارزی غیر از دلار آمریکا انجام داد و بیشتر این مبادلات تجاری را از تحریم‌های ایالات متحده ایمن کرد. اینکه روسیه و چین کانال‌های پرداخت را با استفاده از رنمینبی و روبل گسترش می‌دهند، نباید تعجب‌آور باشد. در مارس ۲۰۲۰، سازمان همکاری شانگهای، یک باشگاه سیاسی که چین، هند و روسیه را اعضای خود می‌داند، در تلاش برای دور زدن دلار آمریکا و تحریم‌های ایالات متحده گسترش پرداخت‌ها با ارز‌های محلی را در اولویت قرار داد.
با توجه به وضعیت بسیار بد روابط میان واشنگتن و پکن، تمایل فزاینده چین برای کنار گذاشتن دلار آمریکا قابل درک است. با این حال، متحدان آمریکا نیز در حال انعقاد قرارداد‌های مبادله ارز هستند. هند در سال ۲۰۱۹ موشک‌های پدافند هوایی اس-۴۰۰ را از روسیه خریداری کرد. این معامله ۵ میلیارد دلاری باید سبب اعمال تحریم‌های آمریکا می‌شد. اما هند و روسیه یک قرارداد مبادله ارزی را که به زمان شوروی بازمی‌گردد، احیا کردند. هند موشک‌های روسی را با استفاده از ترکیبی از روبل و روپیه هند خریداری کرد و در نتیجه از تحریم‌های آمریکا که می‌توانست برای توقف فروش استفاده شود، دوری کرد.
راه دیگری که کشور‌ها برای اثبات خود در دستور کار قرارداده اند، گسترش سامانه‌های پرداخت غیرغربی است. تا زمانی که کشور‌ها به استفاده از کانال‌های مالی غرب به ویژه سوئیفت ادامه دهند، از گستره تحریم‌ها در امان نخواهند بود. قطع کامل دسترسی یک کشور به سوئیفت، گزینه هسته‌ای در زرادخانه تحریم‌های آمریکا است که فقط یک بار علیه ایران استفاده شده است. چین و روسیه در صورتی که کشور‌های غربی نیز تصمیم به قطع ارتباط با آن‌ها بگیرند مشغول آماده سازی جایگزین‌های خود برای سامانه پیام رسانی هستند. اگر ارتباط روسیه و چین با سوئیفت قطع شود، سامانه پشتیبان آن‌ها آماده است.
جایگزین چین که با نام سامانه پرداخت بین بانکی فرامرزی (CIPS) شناخته می‌شود، هنوز با سوئیفت قابل مقایسه نیست. در سال ۲۰۲۱، CIPS تنها ۱۲ تریلیون دلار تراکنش را پردازش کرد که معادل آن چیزی است که سوئیفت در کمتر از سه روز پردازش می‌کند. علاوه بر این، CIPS بر پرداخت‌های رنمینبی متمرکز است که کمتر از ده درصد از تراکنش‌های مالی جهانی را بر می‌گیرد. در نهایت، سوئیفت عمیقاً در شبکه‌های مالی جهانی جای گرفته است و بعید است موسسه‌های مالی از سامانه‌ای کارآمد به سمت سامانه‌ای جدید و سیاسی بروند.
اما وجود CIPS یک پیروزی برای مسکو و پکن است: هدف آن‌ها داشتن جایگزینی کارآمد برای سوئیفت است، نه بزرگترین سامانه پرداخت. آنچه برای روسیه و چین اهمیت دارد این است که حدود ۱۳۰۰ بانک در بیش از ۱۰۰ کشور به این چارچوب پیوسته اند. اگر ارتباط روسیه و چین با سوئیفت قطع شود، سامانه پشتیبان آن‌ها آماده است. پکن ممکن است روزی شرکت‌هایی را که خواهان دسترسی به بازار چین هستند مجبور به استفاده از CIPS کند. با انجام این کار، چین ظرفیت خود را برای قطع ارتباط کشور‌ها از پرداخت‌های رنمینبی و اقتصاد چین افزایش می‌دهد؛ همانطور که آمریکا می‌تواند ارتباط کشور‌ها را از پرداخت‌های دلاری و اقتصاد ایالات متحده قطع کند.
سومین ابزاری که دشمنان آمریکا برای فرار از تحریم‌ها از آن استفاده می‌کنند، ارز دیجیتال است. در این زمینه چین پیشتاز است. در حال حاضر حدود ۳۰۰ میلیون چینی در بیش از ۲۰ شهر از جمله پکن، شانگ‌های و شنژن از رنمینبی دیجیتال استفاده می‌کنند. این ارز دیجیتال توسط بانک مرکزی چین صادر شده است و در تلفن‌های همراه شهروندان چینی ذخیره می‌شود. بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ در پکن محل آزمایش ارز جدید بود: در سایت‌های المپیک، پرداخت‌ها باید با کارت ویزا یا رنمینبی دیجیتال انجام می‌شد. این ساز و کار به سرعت در حال رشد است: بر اساس پیش‌بینی‌ها یک میلیارد نفر تا سال ۲۰۳۰ از رنمینبی دیجیتال استفاده خواهند کرد.
رنمینبی دیجیتال در برابر تحریم ایمن است. آمریکا هیچ راهی برای محدود کردن استفاده از سکه مجازی صادر شده توسط بانک مرکزی کشور دیگر ندارد. این ارز دیجیتال همچنین دارای قابلیت‌های نظارتی است: سرویس‌های امنیتی چین می‌توانند تراکنش‌های دیجیتالی را برای شناسایی الگو‌های مشکوک (یا عملیات افسران اطلاعاتی خارجی در خاک چین) ردیابی کنند. چین همچنین اطمینان داده است که رنمینبی دیجیتال کاربران سراسر جهان را جذب خواهد کرد. در سال ۲۰۲۱، پکن با امارات متحده عربی و تایلند به منظور تسویه صادرات با کمک رنمینبی دیجیتال مشارکت کرد. با توجه به اینکه چین بزرگترین شریک تجاری اکثر کشورهاست، احتمالاً معامله‌های دیگری از این دست نیز انجام خواهد شد.
بانک مرکزی چین تمایل خود را برای به چالش کشیدن هژمونی دلار آمریکا پنهان نمی‌کند. اما راه پیش رو دشوار به نظر می‌رسد. رنمینبی دیجیتال حتی اگر در حال رشد باشد، یک پدیده جهانی جزئی باقی خواهد ماند. علاوه بر این، رکود اقتصادی اخیر چین، همراه با نبود قابلیت تبدیل رنمینبی، جذابیت این کشور را برای سرمایه گذاران کاهش داده است. بعید به نظر می‌رسد چین در دهه ۲۰۳۰ بتواند جایگزین آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان شود. با این حال، اکثر اقتصاددانان موافقند که در چند دهه آینده حدود نیمی از تولید جهان در آسیا انجام خواهد شد. در این زمینه، یک ارز دیجیتال منطقه‌ای قطعا جذاب خواهد بود.
انتهای جاده؟
به‌طور جداگانه، قرارداد‌های مبادله ارز، سامانه‌های پرداخت جایگزین و ارز‌های دیجیتال تأثیر زیادی بر اثربخشی تحریم‌های آمریکا ندارند. اما این نوآوری‌ها با هم، به طور فزاینده‌ای به کشور‌ها این امکان را می‌دهد که از طریق کانال‌های ضد تحریم تراکنش‌ها را انجام دهند. این روند غیرقابل برگشت به نظر می‌رسد. هیچ دلیلی وجود ندارد باور کنیم روابط بین واشنگتن و پکن یا واشنگتن و مسکو به این زودی بهبود خواهد یافت. محتمل‌ترین سناریو این است که اوضاع بدتر شود و پکن و مسکو تلاش‌های خود را برای مقابله با تحریم‌ها دو چندان کنند.
ظهور چشم‌انداز مالی پراکنده هم دیپلماسی و هم امنیت ملی آمریکا را تهدید می‌کند. افزایش کانال‌های مالی ضد تحریم علاوه بر تضعیف اثربخشی تحریم‌ها، به این معنی است که آمریکا به طور فزاینده‌ای هنگام شناسایی فعالیت‌های غیرقانونی جهانی، به نقطه کور خواهد خورد. ردیابی تراکنش‌های مالی که دارای ویژگی‌های مشکوک هستند یا از کشور‌های خاصی می‌آیند در مبارزه با تروریسم حیاتی است. شناسایی نقل و انتقالات مالی میان بازیگرانی که به عنوان تسهیل کننده گسترش فعالیت هسته‌ای شناخته می‌شوند، به ردیابی توسعه سلاح‌های هسته‌ای نیز کمک می‌کند.
همه این‌ها به این معنی است که طی یک دهه، ممکن است تحریم‌های یکجانبه آمریکا تاثیر کمی داشته باشد. اقدامات چندجانبه با حمایت ژاپن، ایالات متحده، کشور‌های اتحادیه اروپا و سایر قدرت‌های همفکر، احتمالاً بهترین جایگزین خواهد بود. پیش‌نویس این تحریم‌ها دشوارتر، اما دور زدن آن برای کشور‌های هدف بسیار سخت‌تر است. حتی چین نیز نمی‌تواند دسترسی به بازار‌های اروپا، آمریکا و ژاپن به طور همزمان را از دست دهد؛ و در بهترین سناریو، گسترش تحریم‌های چندجانبه به ایجاد چارچوبی جهانی برای بهبود اثربخشی تحریم‌ها کمک می‌کند. موسسه‌های مشابه در حال حاضر با موضوع‌هایی مانند قوانین دریایی، مبارزه با مواد مخدر، و اسکان مجدد پناهندگان، که نیاز به همکاری جهانی دارند، سروکار دارند. چرا برای تحریم‌ها چنین موسسه‌ای تشکیل نشود؟
چنین سازمانی مقاومت در برابر تحریم‌ها را با توجه به تطبیق کانال‌های مالی غرب برای مقابله با چالش‌های پیش رو تحلیل می‌کند؛ همچنین پیامد‌های تحریم‌ها را با تمرکز ویژه بر کشور‌های نوظهور بررسی خواهد کرد. چین می‌داند که تصمیم کشور‌های در حال توسعه برای پیوستن به کانال‌های مالی غربی یا کنار گذاشتن آن‌ها، به تلاش آن برای تضعیف هژمونی مالی آمریکا کمک می‌کند یا آن را شکست می‌دهد. شاید تنها راه درمانِ مقاومت در برابر تحریم‌ها سازمان مختص به این مسائل باشد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۰۷۳۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ببینید | ممنونیم! دانشگاه های آمریکا، صدای شما به غزه رسیده است

در پلاکاردی که او در دست دارد این جمله نوشته شده است: «ممنونیم! دانشگاه های آمریکا، صدای شما به غزه رسیده است».

تعداد بازدید : 0 کد ویدیو دانلود فیلم اصلی